1990 Deze sloop is een absolute knieval voor beleggers

Door Herman Moscoviter, Het Vrije Volk, 14-11-1990

ROTTERDAM Woedend zijn ze. De vijfentwintig bewoners van de hoekbebouwing Rochussenstraat/Heemraadssingel in Rotterdam weten dat er sinds kort een sloopetiket op hun statige, mooi geornamenteerde woningen ligt. Dat wil zeggen, wanneer de nieuwe plannen voor Middelland zuid doorgaan, zal de slopersbol dwars door deze bouwtechnisch uitstekende woningen slaan. Slechts één van alle huizen staat scheef. Maar dat is tegen niet al te hoge kosten te verhelpen.

De bewoners voelen zich genomen. Alle beloften uit voorgaande jaren zijn met één pennehaal teniet gedaan. Furieus zegt Peer Houben: “Bij de gemeente leren ze kennelijk nog steeds niet wat er bij Heijplaat is misgegaan. Daar hebben het Havenbedrijf en het Grondbedrijf over de rug van burgers iets beslist. Hier gebeurt in feite hetzelfde. Deze plek is verkocht aan particuliere beleggers. Over de ruggen van ons, bewoners, heen.”

“Een toplocatie voor super de luxe woningbouw. In het kader van Stadstimmeren, de bouwmanifestatie ter gelegenheid van 650 jaar Rotterdam, werd hier een nieuw plan ontwikkeld, niet uitgaand van wat er is en kan blijven, maar een plan dat het bestaande bestemmingsplan met voeten treedt. De architecten keken niet wat voor huizen hier stonden, ze keken niet hoe goed en mooi deze huizen zijn, nee, hop achter de tekentafel en dan maar een experimenteel plan gemaakt. Als dat vernieuwing van de stadsvernieuwing is, waarmee Rotterdam zo graag koketteert, afbraak zonder de waarde van het bestaande te bekijken, nou dan kunnen we nog veel verwachten.”

Zijn toon is snerend. Hij heeft ook alle reden. Als architect is hij veelvuldig bezig met renovatieprojecten in Rotterdam. Hij wil daar maximaal zorgvuldig mee omgaan. Hij weet dat hij met handen en voeten gebonden is aan funderingsonderzoeken. Bij zijn eigen huis is nu het funderingsonderzoek van weleer terzijde geschoven. Een vreemd geïnterpreteerd nieuw funderingsonderzoek moet het ‘gelijk’ van het slopen verklaren. Daarin gaat men om een of andere reden uit van het slopen van één huis, waardoor de andere zullen ‘verslechteren.’ Twee woordvoerders. Met recht van spreken, ook al wonen ze er niet levenslang. Peer Houben (architect, 36 jaar, vijf jaar met zijn bureautje in een pand) en Guus de Ruiter (kunstschilder, 66 jaar, vier jaar werkzaam en woonachtig aan de Rochussenstraat). Ze hebben ooit de verzekering gekregen dat de stadsvernieuwing hen met rust zou laten. Niets blijkt nu minder waar.

De Ruiter heeft de laatste jaren drie maal moeten verhuizen om atelierruimte (en daarmee zijn levensonderhoud) te behouden. “Ik ben alsmaar kleiner terecht gekomen en heb steeds mijn werk uit voorgaande periodes moeten wegdoen of vernietigen. Ik heb geen verleden meer.” Peer sarcastisch: “Mooi dat de gemeente je nu helpt dat te perfectioneren.”
De woningen zijn groot (hier en daar zitten er woongroepen in), de ligging bij de Coolhaven mooi en goed, op een na gaat het om degelijke bouw waar weinig onderhoud aan hoeft te gebeuren, door Gemeentelijk Woningbedrijf zijn enkele panden á raison van een half miljoen gulden gemeenschapsgeld opgeknapt, terwijl de overige dankzij particulieren in goede staat verkeren en tenslotte zijn de huizen uitwendig sober, maar binnen rijk geornamenteerd.
Peer Houben: “Alle ellende voor de meer dan twintig bewoners is ontstaan doordat een of andere onverlaat zei dat een studieplan voor het gebiedje moest worden tot beleid verheven. En wij moeten opeens bewijzen dat deze huizen goed zijn. Dat is de omgekeerde wereld. De bewonersorganisatie heeft driemaal vergaderd over deze zaak. Er zijn nooit notulen van verschenen. Maar de eerste keren was men bezorgd en was iedereen tegen sloop, de laatste keer zei men: we hebben gehoord dat er gesloopt moet worden, we willen zorgen dat jullie financiële hulp krijgen. Toen zijn wij als groep unaniem opgestapt. Dat was geen vergadering, maar een verklaring van hun ommezwaai.”
Guus: “Ze vergeten dat het gaat om een prettig en goed dak boven je hoofd. ik wil niet gedwongen worden te verhuizen. Het gaat niet om het mooi of lelijk van het nieuwe plan, maar om het feit dat alle afspraken ongedaan zijn gemaakt, en dat goede en ruime huizen tegen de vlakte gaan. We zijn opeens in de rol van de verdedigers gedrongen.”
Peer: “Dat gaan we waarmaken. We hebben een advocaat met z’n allen, we willen ons juridisch gelijk halen.”
Guus: “Je zekerheid als bewoner wordt in verregaande mate aangetast. Woon ik hier nu de rest van mijn leven’, zoals ik dacht toen ik hierheen kwam, of nog vijf jaar, zoals de vlag er nu bijhangt.
Peer: “volstrekt merkwaardig dat er tijdens de Manifestatie Stadstimmeren plannen, congressen, workshops, jury’s over onze hoofden heen iets voor vaststaand aanneemt dat nooit verder had mogen worden ontwikkeld. Triest dat als gevolg van het feest van vijftig jaar wederopbouw, Rotterdam een serie prima huizen laat slopen. Huizen waarin juist die mensen wonen die men in de stad wil houden en krijgen. Ik zie het nog steeds als een absolute knieval voor de beleggers die opeens in de stadsvernieuwing mogen meebeslissen.”

Het Vrije Volk, 14-11-1990